“ All the great cities in the world, whether Tokyo or Berlin, New York or London are considered great because of the culture that has come out of them and is still facilitated within them. If you then start looking at the impact that nightclubs have on that culture it's clearly not just functional, it's thriving."

Al dan niet verrassend, maar deze quote is afkomstig uit Leuven. Ze werd uitgesproken op de eerste editie van and& festival in 2018 door Gabriel Szatan, in zijn toenmalige functie als senior curator bij het Londense muziekplatform Boiler Room. Leuven is natuurlijk niet Berlijn of New York, maar de boodschap in de woorden van Szatan gaat op voor elke zichzelf respecterende, creatieve en inclusieve stad. Leuven kroonde zich in 2020 tot de meest innovatieve stad van Europa, maar op vlak van nachtcultuur is er nog werk aan de winkel.

Toch blijft kiezen voor nachtcultuur moeilijk voor beleidsmakers. Terwijl een keuze voor de nacht veel meer is dan dat. Het is een keuze voor jongeren, voor creativiteit, voor ondernemerschap, voor vrijheid. Door het initiatief van Nachtplan expliciet te omarmen toont Leuven de wil voor verandering. Toch staan we nog maar aan het begin van deze uitdaging: hoe bouw je samen aan een waardige en weerbare (Leuvense) nachtcultuur?

Nachtplan en Horst legden deze uitdaging voor aan internationale, Belgische en Leuvense changemakers, organisatoren, ondernemers, kunstenaars en onderzoekers tijdens het driedaagse, multidisciplinaire Horst digital LAB 2020.  Aan de hand van een tiental internationale en lokale panelgesprekken, elk met hun eigen focus, gingen we op zoek naar antwoorden.

Mentaal welzijn, inclusiviteit, dekolonisatie, empowerment, ondernemerschap. De hoofdstukken waar de panelgesprekken rond werden gevoerd (en ook deze  bundel is rond opgemaakt) zijn stuk voor stuk thema’s die de ziel van de nacht belichamen, maar die ook complexe uitdagingen in zich dragen. De inzichten die tijdens de gesprekken werden opgedaan, zorgden op hun beurt voor nieuwe vragen  en nieuwe uitdagingen. Gespreksstof voor méér gespreksstof. Actie voor meer actie. 

Deze inspiratiebundel is het naslagwerk van de panelgesprekken. Het raakt een eerste keer de vijf thema’s zachtjes en nieuwsgierig aan. Per artikel kozen we een selectie inzichten en bedenkingen uit de panelgesprekken waarmee we een poging doen om een complex ecosysteem begrijpelijker te maken. Aan de hand van voorbeelden, best practices en uitspraken hopen we vooral veel mogelijkheden te tonen en een dialoog op gang te brengen. Lees het dus met een even nieuwsgierige en open blik als hoe wij het hebben samengesteld. Laat de inhoud je vooral aanzetten tot nadenken.

Als er één iets is wat duidelijk werd tijdens de zoektocht, is dat een sterke nachtcultuur er enkel kan zijn als die gemeenschappelijk gevormd wordt. Alleen op die manier kan de nacht diverse noden en ideeën en de mensen en gemeenschappen erachter verenigen. Door gezamenlijk te opereren kan de nacht groeien naar een echt duurzaam en inclusief verhaal waarbij het uiteindelijk niet meer hoeft te ijveren voor haar meerwaarde. 

Deze informatiebundel is dan ook geschreven voor zowel liefhebbers van de nacht als voor beleidsmakers. Een eerste poging om de blikken te verruimen. De eerste stappen op het pad dat we met alle betrokkenen van de nacht nog moeten bewandelen.

Tekst door Hans Empereur.

Grafische vormgeving door Ibert Pauwels.